Faze pilotu Suku nian oras ne’e hala’o hela sorumutuk responsabilidade ho komunidade, pasu dala sanulu resin rua no final iha implementasaun PNDS nian.
Sorumutuk ne’e hanesan oportunidade formál ba komunidade atu avallia saida mak la’o diak, no saida mak bele hadiak iha tinan oin mai bainhira sira simu ona sira nia fundu PNDS tuir mai.
Relatóriu gastu final ne’ebé lista ho detallu osan ne’e gasta ba saida, aprezenta ona ba komunidade. Fasilitadór Sub-Distritu sira tulun atu garante katak komunidade sira bele kumpriende relatóriu ne’e.

Membru komunidade sira husi Suku Ponilala husu pergunta ba sira nia Ekipa Jestaun Komunidade, hanesan parte ida husi implementasaun PNDS pasu 12: sorumutuk responsabilidade, auditoria no evaluasaun.
Ema bele husu ba sira nia Ekipa Jestaun Komunidade kona-ba prosesu halo desizaun, planu no konstrusaun ba infraestrutura. Sira bele fo sai problema ruma, ka sujere ideia ruma ka hadiak ruma ba tinan tuir mai.
Komunidade duni mak hili Ekipa Jestaun Komunidade ho demokrátiku iha Pasu 2 husi prosesu implementasaun.
Partisipasaun feto, ekipa no pesoal sira nia dezempeñu no nesesidade ba formasaun iha futuru mos sei avallia iha sorumutuk ne’e.
Membru komunidade hotu, inklui feto sira, ema ferik no katuas sira no ema defisienti sira enkoraza mos atu mai atende sorumutuk ne’e.